Bạn từng thắc mắc vì sao aptomat (CB) trong nhà lại hay bị ngắt điện vào ban đêm, dù ban ngày không có dấu hiệu gì bất thường? Tình trạng này không chỉ gây bất tiện mà còn tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn điện, cháy nổ nếu không được xử lý đúng cách. Với kinh nghiệm thực tế trong lĩnh vực sửa điện dân dụng, Saigonfix sẽ giúp bạn hiểu rõ nguyên nhân aptomat hay bị nhảy về đêm và đưa ra hướng xử lý phù hợp nhất.
1. Dấu hiệu aptomat hay bị nhảy về đêm
- Mất điện toàn bộ hoặc cục bộ vào khoảng đêm khuya hoặc rạng sáng.
- Khi bật lại aptomat thì điện có thể hoạt động bình thường, nhưng sự cố có thể lặp lại vào đêm sau.
- Có tiếng “tạch” nhỏ tại hộp CB.
- Một số thiết bị điện không hoạt động, gây ảnh hưởng sinh hoạt (máy lạnh, máy nước nóng, tủ lạnh…).
2. Nguyên nhân aptomat hay bị nhảy về đêm
Quá tải do sử dụng thiết bị điện công suất lớn
Ban đêm, nhiều gia đình cùng lúc sử dụng máy lạnh, máy nước nóng, nồi cơm điện giữ ấm… khiến tổng công suất vượt quá khả năng chịu tải của aptomat. Khi vượt mức, aptomat tự động ngắt để bảo vệ mạch điện.
Chập mạch hoặc rò rỉ điện nhẹ
Đêm là thời điểm độ ẩm không khí tăng cao, dễ xảy ra hiện tượng rò điện ở dây dẫn, ổ cắm, thiết bị hư hỏng. Những rò rỉ này ban ngày có thể chưa đủ để kích hoạt CB, nhưng đến đêm lại đủ để CB nhảy.
Aptomat bị lão hóa hoặc sai công suất
Nhiều hộ gia đình dùng aptomat đã lâu năm, linh kiện bên trong xuống cấp, nhạy quá mức hoặc không còn chính xác. Hoặc có thể đang sử dụng aptomat không đúng tải (ví dụ: dùng loại 10A trong khi tổng tải yêu cầu 20A trở lên).
Đường dây âm tường ẩm ướt hoặc hở mạch
Nếu nhà bạn có đường điện đi âm tường, bị nước ngấm (do rò rỉ nước, bồn nước, nhà vệ sinh tầng trên…), độ ẩm sẽ ảnh hưởng đến hệ thống điện, dẫn đến aptomat hay bị nhảy về đêm.
Ảnh hưởng từ thiết bị hẹn giờ hoặc rò điện vi mô
Một số thiết bị điện có chức năng tự bật/tắt theo hẹn giờ như bình nóng lạnh, bơm nước tự động, đèn LED… có thể gây xung điện hoặc kích hoạt rò điện bất thường vào ban đêm.
3. Cách khắc phục aptomat hay bị nhảy về đêm
3.1. Chuẩn bị dụng cụ cần thiết
Trước khi tiến hành kiểm tra và xử lý aptomat hay bị nhảy về đêm, bạn cần chuẩn bị một số công cụ cơ bản sau:
- Tua vít các loại
- Máy khoan tường
- CB mới (aptomat thường và aptomat chống giật)
- Thiết bị đo điện áp, đồng hồ đo dòng rò
- Băng keo điện, đèn thử điện…
3.2. Xác định nguyên nhân khiến aptomat nhảy liên tục
Bước 1: Thay CB để loại trừ lỗi do thiết bị
Đầu tiên, bạn thử tháo aptomat đang sử dụng và lắp một cái mới có cùng dòng định mức. Nếu hiện tượng aptomat tiếp tục ngắt điện ngay sau khi bật lại, thì lỗi có thể không nằm ở thiết bị CB, mà là do mạch điện phía sau. Lúc này chuyển sang bước kế tiếp.
Bước 2: Ngắt kết nối các thiết bị điện
Tắt toàn bộ thiết bị trong nhà (quạt, tivi, đèn, máy lạnh, bình nước nóng…). Sau đó bật lại aptomat.
- Nếu aptomat không còn nhảy, khả năng cao là do tổng công suất sử dụng vượt quá tải.
- Nếu vẫn bị ngắt, loại trừ khả năng do thiết bị tiêu thụ, bạn tiếp tục kiểm tra phần ổ cắm và dây điện.
Bước 3: Cách ly toàn bộ công tắc, ổ cắm
Tiến hành tháo dỡ các ổ cắm và công tắc ở từng khu vực. Dùng băng keo cách điện để bọc đầu dây nóng và dây nguội, đảm bảo chúng không chạm nhau hoặc tiếp xúc thiết bị.
Sau đó thử bật lại CB để kiểm tra.
- Nếu aptomat không còn tự động ngắt, thì nguyên nhân đến từ ổ cắm, công tắc hoặc thiết bị.
- Nếu CB vẫn nhảy, có thể khẳng định có hiện tượng rò điện hoặc chạm chập trong đường dây âm tường.
3.3. Kiểm tra hệ thống dây điện âm tường bị hỏng
Bước 1: Dùng aptomat chống giật để dò lỗi
Lắp aptomat chống giật vào đầu nguồn. Sau đó từng bước kết nối các nhánh dây điện trong nhà vào đầu ra của aptomat.
- Khi nối đến đoạn dây nào mà CB chống giật bị nhảy, chứng tỏ đoạn đó có vấn đề: rò rỉ, ẩm ướt, hoặc chạm đất.
- Kiểm tra lần lượt từ dây đến ổ cắm, dây đến công tắc, rồi đến đèn, máy lạnh, v.v.
Bước 2: Xử lý đường dây bị lỗi
- Nếu dây đi trong ống nhựa (ống gà): Có thể rút dây lỗi ra và luồn dây điện mới vào cùng đường ống. Quá trình này tương đối dễ nếu ống không bị gãy hay gấp khúc.
- Nếu dây được chôn trực tiếp trong tường: Bắt buộc phải khoan tường để lấy dây ra và thay mới. Sau đó trám lại bằng vữa xi măng để đảm bảo thẩm mỹ.
- Nếu dây không quan trọng: Bạn có thể bỏ đoạn dây này nếu không muốn can thiệp vào tường. Nhưng cần đảm bảo tách biệt hoàn toàn khỏi nguồn điện để tránh nguy hiểm.
4. Lưu ý khi xử lý CB bị nhảy đêm
- Không nên bật CB liên tục nhiều lần nếu chưa biết nguyên nhân, dễ gây cháy nổ hoặc làm hư thiết bị.
- Không dùng vật cứng để “giữ” CB ở trạng thái bật – cực kỳ nguy hiểm.
- Khi cần thay CB, nên dùng thiết bị chính hãng (Panasonic, Schneider, LS, Sino…) và chọn loại có dòng cắt phù hợp với thiết kế điện.
- Tuyệt đối không tự ý đấu tắt CB hoặc can thiệp hệ thống điện nếu không có chuyên môn.
Tình trạng aptomat hay bị nhảy về đêm không chỉ gây gián đoạn sinh hoạt mà còn tiềm ẩn nhiều rủi ro về điện. Việc xác định đúng nguyên nhân và xử lý kịp thời là điều cần thiết để đảm bảo an toàn cho cả gia đình. Nếu bạn gặp khó khăn khi xử lý hoặc cần dịch vụ sửa điện tại nhà uy tín, hãy liên hệ Saigonfix – HOTLINE 0901 835 011 để được hỗ trợ nhanh chóng, chuyên nghiệp, phục vụ 24/7 tại TP.HCM.
