Quạt hơi nước (hay còn gọi là quạt phun sương, quạt làm mát không khí) được nhiều gia đình sử dụng trong mùa nắng nóng để tăng độ ẩm và làm mát nhanh chóng. Tuy nhiên, sau một thời gian sử dụng, nhiều người gặp tình trạng quạt không bơm nước, không tạo sương dù đã đổ đầy bình. Vậy nguyên nhân do đâu? Có thể tự sửa tại nhà không? Trong bài viết dưới đây, Saigonfix – đơn vị chuyên sửa chữa thiết bị điện gia dụng tại TP.HCM – sẽ hướng dẫn bạn nhận biết lỗi, xác định nguyên nhân và cách sửa quạt hơi nước không bơm nước một cách an toàn và hiệu quả.
1. Tác dụng của bơm nước trong quạt điều hòa
Bơm nước là bộ phận quan trọng trong cấu tạo quạt điều hòa (hay còn gọi là quạt hơi nước, máy làm mát không khí). Bộ phận này có nhiệm vụ chính:
- Hút nước từ bình chứa đưa lên hệ thống tấm làm mát (cooling pad).
- Tưới đều nước lên tấm làm mát, giúp không khí khi đi qua sẽ được làm mát bằng hiện tượng bay hơi.
- Tăng độ ẩm và giảm nhiệt độ không khí – tạo hiệu ứng “gió lạnh” tự nhiên, dễ chịu.
- Giúp quạt hoạt động đúng với cơ chế “làm mát bằng hơi nước” thay vì chỉ thổi gió như quạt thông thường.
2. Dấu hiệu nhận biết quạt hơi nước không bơm nước
Trước khi sửa, bạn cần xác định rõ quạt đang gặp phải vấn đề gì. Một số dấu hiệu thường gặp:
- Quạt chạy gió bình thường nhưng không phun hơi nước.
- Bình chứa đầy nước, nhưng đèn báo lại hiện “hết nước” hoặc không hoạt động.
- Không nghe thấy tiếng bơm hoạt động (thường là tiếng rì rì nhẹ khi máy bơm hút nước).
- Màn lọc hoặc tấm làm mát khô ráo, không có dấu hiệu nước được dẫn lên.
- Tính năng phun sương/tạo ẩm không hoạt động dù đã bật đúng chế độ.
3. Nguyên nhân và cách sửa quạt hơi nước không bơm nước
3.1. Động cơ bơm nước bị trục trặc
Nguyên nhân:
Một trong những lý do phổ biến khiến quạt điều hòa không thể bơm nước là do motor bơm đã gặp sự cố. Các lỗi thường gặp bao gồm cháy cuộn dây bên trong, dây dẫn bị đứt ngầm, cầu chì nhiệt bị ngắt hoặc trục quay bị bó cứng do lâu ngày không vệ sinh, tích tụ cặn bẩn.
Cách xử lý:
Bạn có thể tháo cụm bơm ra để kiểm tra đường điện bằng cách đo thông mạch, đồng thời vệ sinh sạch sẽ cánh bơm và phần rotor để loại bỏ các vật cản gây kẹt.
Nếu đã làm sạch mà bơm vẫn không hoạt động, giải pháp tốt nhất là thay thế bằng một máy bơm mới có thông số kỹ thuật tương đương với loại cũ để đảm bảo khả năng tương thích và hoạt động ổn định.
3.2. Cổng hút nước bị nghẽn
Nguyên nhân:
Trong quá trình sử dụng, bụi và rác nhỏ thường bám vào tấm làm mát, sau đó bị cuốn theo dòng nước chảy xuống bình chứa. Lâu ngày, lượng cặn này tích tụ tại khu vực hút nước, khiến đường hút bị nghẽn, làm cho nước không thể lưu thông vào bơm.
Cách khắc phục:
Bạn nên định kỳ xả hết nước cũ ra ngoài và làm sạch toàn bộ bình chứa, tấm làm mát, tấm lọc bụi và đường ống hút. Đây là cách hiệu quả để duy trì lưu thông nước trơn tru và kéo dài tuổi thọ cho bơm.
3.3. Không có điện cấp vào bơm
Nguyên nhân:
Dây nguồn bị lỏng, phích cắm không chắc hoặc nguồn điện yếu, chập chờn có thể làm bơm nước không hoạt động. Đây là một lỗi thường gặp nhưng dễ bị bỏ qua.
Cách xử lý:
Trước tiên, bạn cần bật chế độ làm mát (Cool) để đảm bảo quạt đang yêu cầu bơm nước hoạt động. Sau đó dùng bút thử điện hoặc đồng hồ đo điện để kiểm tra tại đầu dây dẫn từ mạch điều khiển xuống bơm, xem có điện vào hay không. Nếu không có điện, hãy kiểm tra lại nguồn cấp hoặc dây dẫn. Nếu có điện mà bơm không chạy, khả năng cao là do chính bơm đã hỏng.
3.4. Rotor bị kẹt do bụi bẩn
Nguyên nhân:
Phần rotor của bơm thường nằm sát cánh bơm, được bảo vệ bằng một lớp vỏ nhựa. Khi bụi bẩn, rêu hoặc cặn nước tích tụ xung quanh lớp vỏ hoặc trục quay, rotor có thể bị kẹt cứng, không thể quay và dẫn đến việc bơm không hoạt động.
Giải pháp:
Tháo cụm bơm ra và vệ sinh kỹ phần rotor bằng bàn chải mềm, khăn khô hoặc dung dịch vệ sinh. Sau đó, kiểm tra khả năng quay trơn của rotor trước khi lắp lại. Trong một số trường hợp nếu trục đã quá mòn hoặc biến dạng, bạn nên cân nhắc thay mới.
4. Lưu ý khi sử dụng và vệ sinh quạt hơi nước
- Không pha tinh dầu hoặc hóa chất vào bình: Các loại tinh dầu, nước hoa hay dung dịch tạo mùi có thể gây bám cặn, ăn mòn linh kiện hoặc làm hỏng bơm nước.
- Sử dụng nước sạch, không cặn: Luôn đổ nước sạch vào bình chứa để tránh tắc nghẽn bơm và hệ thống phun sương. Tuyệt đối không sử dụng nước giếng hoặc nước bẩn.
- Vệ sinh định kỳ 1–2 tuần/lần: Nên tháo tấm làm mát, lưới lọc và bình chứa để rửa sạch bằng nước ấm, tránh để bụi bẩn và vi khuẩn tích tụ.
- Thay nước mới mỗi ngày hoặc sau 1–2 lần sử dụng: Giúp tránh mùi hôi, hạn chế rong rêu và đảm bảo hơi nước mát, sạch.
- Ngắt điện trước khi vệ sinh hoặc di chuyển quạt: Đảm bảo an toàn tuyệt đối khi thao tác.
- Kiểm tra và vệ sinh lưới lọc gió thường xuyên: Lưới lọc bụi giúp không khí sạch hơn nhưng dễ bị bám bẩn, gây cản gió và làm giảm hiệu suất làm mát.
- Không để quạt vận hành liên tục quá 10–12 tiếng: Hãy cho quạt nghỉ để tránh quá tải mô tơ và bơm nước.
- Khi không dùng trong thời gian dài: Hãy đổ sạch nước, lau khô bình chứa và cất quạt ở nơi khô thoáng, tránh ẩm mốc.
Quạt hơi nước là thiết bị hữu ích giúp làm mát tiết kiệm và thân thiện với môi trường, tuy nhiên để quạt hoạt động ổn định, bền bỉ thì việc sử dụng và vệ sinh đúng cách là điều vô cùng quan trọng. Hy vọng với cách sửa quạt hơi nước không bơm nước Saigonfix đã chia sẻ ở trên, bạn có thể chủ động chăm sóc thiết bị của mình, phòng tránh hư hỏng không đáng có.
